تقویت سیستم ایمنی طیور با پری بیوتیک‌ها (Prebiotics)
پری بیوتیک: افزودنی خوراکی فرا تغذیه‌ای در تقویت سیستم ایمنی طیور
همه مرغداران بر سر یک نکته با هم تـوافق دارند: مرغ سالـم، سود مالی به مرغدار می‌رساند. صنعت مرغداری همواره در پی آن اســت که بـا روش‌های مدیریتی و تغذیه‌ای به این هدف دست یابد و مرغی ســالم پــرورش دهد. طیـور در طبیعـت، هر لحظه در برابـر چالـش‌های فیزیـکی، مـحیــطی و عـوامل عفـونـت‌زا قرار دارنـد. ایـن چالش‌ها از لحظه‌ای که زندگیشان آغـاز می‌شود می‌تواند به آنها آسیب بزند؛ زیرا سیستم ایمنی جوجه‌ها در سنین ابتدای خروج از تخم به دلیـل عدم تکامل و کارایی لازم توان مواجهه با این عوامل بیمـاری‌زا را نـدارد. از این رو، ایمنی مادری در این مرحله اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. کمک به بهبود و تقویت عملکرد سیستم ایمنی مادر از طریق تغذیه و به ويژه استفاده از ترکیبات پری‌بیوتیکی می‌تواند به افزایش کارایی ایمنی مادری و در نتیجه محافظت قوی‌تر از جوجه‌ها در روزهای ابتدایی پس از تولد کمک کند.
ایمنی در بدن پرنده به دو شکل فعـال و غیرفعـال شکل می‌گــیرد. ایمنـی فعـال در طول عمر پرنـده در اثر تقابـل با عوامل بیـــماری‌زا به وجـود می‌آید و ایمنی غیرفعـال از مادر به جنین منتقـل می‌شـــود. در ایمـنی فــعــال، بـه دنـبال ورود عـامـل بـیـماری‌زا و یا واکسن، واکنش‌های اولیه ایمنی تکـامل پـیدا می‌کند کـه به آن پـاسـخ اولیه گفتـه می‌شـود. در صـورت تمـاس مجـدد بـدن با عامل بیماری‌زا، لنفوسیت‌های یادآور فعال شده و موجب پاسخ مجدد سیــستم ایمنی می‌شود که به آن پاسخ ثانویه می‌گویند. پاسخ اولیه مــمکن اســت به شکل افزایـــش ســریع و گذرا در میــــزان IgM و به دنبــال آنIgG در پاســخ به واکسیناســـــیون یا ورود عوامل میکـروبی رخ دهد. ایمـــنی غیر فــعال در اثر انتـــقالIgY پرنـــده مادر از راه تخم‌مرغ به جوجه ایجاد می‌شـــود. این نوع ایمنی به صورت اختصــاصـی در برابر عواملی که مرغ مادر در مـــعرض آنها قرار گرفتـه یا علیه آنها واکسینه شده شکل می‌گیرد.
ایمونوگلوبولین‌ها
ایـمـونـوگـلوبولین‌ها یا آنتی‌بادی‌ها که به صـورت lg نشان داده می‌شوند، ملکول‌های پروتئینی هســتند که در پاســخ به حضــور آنتی‌ژن‌ها و توسط لنفوسیت‌هایB تولید می‌شوند. سه گروه از ایمونوگلوبولین‌ها در پرندگان شـناسـایی شـده‌اند که عبارتند از IgY، IgM و IgA. ایمونوگلوبولین اصلی سرم طیور IgY و معادل IgG در پستانداران است. این ایمونوگلوبولین در مرغ نزدیـک به ۷۵ درصد از کل ایمونوگلوبولینهای سرم خون را تشـکیل می‌دهـد. این آنتی‌بادی ظـرف یک تا دو هفـته پس از ورود آنتی‌ژن‌ها به بدن تولید می‌شوند. ایمونوگلوبولینM تقریبا دو تا سه روز پـس از ورود آنـتی‌ژن‌ها به بدن سـاخته می‌شـــود و به عنوان اولین خط دفاعی در برابر عفونت خونـی عمل می‌کـند. ایمونوگلوبولینA واکنش‌های ایمـنی در مایعات و ترشحـات فیزیـولوژیـکـی بدن نظـیر صفرا و موکوس، مـجــاری تنفـسـی، دسـتـگاه گـوارش و بزاق را بر عهده دارد. غلظت‌های سـرمیIgY وIgM در مرغ به ترتـیب ۵ تا ۱۰ و۱ تا ۲ میلی‌گرم در میلی‌لیتر است.
شکل 1- انتقال آنتی‌بادی از مرغ به تخم مرغ
انتقال آنتی بادی مادری از مرغ به نتاج
انتقال آنتی‌بادی‌ها به جنیـن در دو مرحله انجام می‌شــود. ابتدا آنتی‌بادی‌ها در زرده تخم مرغ و آلبومین (سفیده تخم مرغ) رسوب کرده و سپس به جنین منتقل می‌شود.
مرحله 1-انتقال آنتی‌بادی مادری از مرغ به تخم مرغ
مرغ‌ها با رســــــوب آنــتـی‌بـــادی‌های Y،A وM در زرده و آلبومین (سفیده تخم مرغ) آنـتی‌بـادی‌ها را بـه تخـــم مرغ منتـقل می‌کنند. مولـکولIgY مرغ طــولانـی‌تر ازIgG پسـتانداران اسـت. با ایـن حال، IgY پرندگان از نظـر عمـلکـردی همانندIgG پستانداران اســت (شـارمـا 1997). مسیر رسوب ایمونوگلوبولین (Ig) در تخـمک بین ایمونوگلوبولیـن‌ها متفاوت اسـت.IgY غالــب‌ترین شـــکل Ig در زرده تخـم‌مرغ اسـت. این ایمونوگلوبولین توسـط تخـمدان مرغ در مراحل مختـلف به تخـمک در حال رشـد (زرده تخـم مــرغ) ترشـح می‌شود. به دلیــل بزرگ بودن اندازه تخـمک در حیـن عبور، اپتـــلیوم نازک‌تر و صاف شـده که باعـث عبور مقدار زیادی IgY می‌شـود. انتقالIgY از طریق اپیتلیوم فولیکولی تخمدان 3 تا 4 روز قبل از تخمک‌گذاری به حداکثر خود می‌رسد و به دلیل شروع تکامل غشــای ویتــلین بیـن تخمـک و اپیتـلیـوم فولیکولی تخـمـدان در مرحـله آماده ســـازی برای تخمک‌گــذاری شروع به کاهش می‌کند. بنابراین، از آنجا که یـک مرغ دارای چنـدین تخمـک در مراحل مختلف رشد است، مقدارIgY منتقل شده به هر یــک از تخمک‌ها یکسان نیست.IgA وIgM عمـدتاً در آلبومـین یافت می‌شونـد (رز و همکاران، 1974) و در نتیجه ترشح مخاطی در لوله تخمک به ویژه در مگنوم، به آلبومین منتقل می‌شوند.
مرحله 2- انتقال آنتی‌بادی مادری از تخمک به جنین
آنتی‌بادیIgY از طریق گردش خون جنیـنی از زرده تخـــم‌مـرغ به جنین منتقل می‌شود. انتقال از روز هفتم رشـــد جنـــینی شروع می‌شـود و 3 تا 4 روز قبل از خروج از تخم به حداکثر سرعت خود می‌رسد. IgA وIgM از طریق جذب آلبومین توســط روده جنینی به جنـــین منتقل می‌شوند و ممکن است عملکرد اصلی خود را در جوجه تازه هچ شده به عنوان ایمونوگلوبولین محافظ دستگاه گوارش یا به عنوان منبع اضافی پروتـئین داشته باشند. آنتی‌بادی‌های جوجه در واکنش‌های آگلوتـــیناســیون شرکت کرده و در نتیجه سیستم ایمنی می‌تواند در مقابـله با عوامـل بیماری‌زا عملکرد مناسب‌تری داشته باشد.
سطح آنتی بادی مادری در جوجه پس از خـروج از تــخم رو به کاهش می‌گذارد و در ۵ تا ۷ روزگـی به صفــر می‌رســــد. تجویز واکـــسن در ۵ تا ۷ روز اول پس از خــــروج جوجه از تخم توصیه نمی‌شود، زیرا با آنتی بادی‌های مادری تـداخل پیــدا می‌کند. تجویز واکســن زمانی باید انجام گیــرد که سطــح آنتی‌بادی‌های مادری به صفر می‌رسد.
شکل 2- توزیع آنتی بادی‌‌ها در تخم مرغ
نقش نوتری‌ییست در بهبود کارایی ایمنی مادری
محصول نوتری یــیــــست حـــاوی هر دو جز عصــاره و دیواره ســـلولی مخمر و دربرگیـرنده مـانـان الیگوساکاریدها، بتاگلوکان‌ها، نوکلئوتیدها، اسیدهای‌آمینه ضروری، پـپـتیدها و سایر متابولیت‌های زیست فعال است. طبق تحقیقـات انجام شــده و بازخـــوردهـای تجـربی حاصل از مصرف بتاگـلوکان در تغـذیه طیور و تاثیر آن بر برانگیختـگی و بهبود فعالیت سیــستم ایـــمـنی، این انتـظار می‌رود با مصرف اجزای ســلولی مخمـــر در زمان واکســـیناسیون، افزایش تیـتر آنـتی‌بادی در پرنده والد مشهود‌تر شود و به دنبال آن با افزایش ســطح آنتی‌بادی در خون پرنده مادر، ترشح آنتی‌بادی به داخل تخم مرغ افزایــش یابـد و در نتیجه آن جوجه تازه از تخم خارج شده در سنیـن ابتـدایـی مقاومت بیشتـری نسـبت به چالـش‌های باکتریایی و میکروبـی داشـــته باشد.
عـلاوه بر مـوارد یاد شـده، محصـول نوتـری یـیـست به دلیل بـرخورداری از سطوح بـالای ترکیبـات زیسـت فعال بهبوددهنده عملکرد و سلامت دستگاه گوارش، موجب افزایش راندمان هضم و جذب مواد مغذی و بهروری بیشتر خوراک می‌شود و در بحث کیفیت تخم‌مرغ بر مواردی چون وزن کلی تخم‌مرغ، وزن زرده، وزن سفیده تخم‌مرغ، رنگ سفــیده و زرده تخـــم‌مرغ، میزان غلظت محتویات تخم‌مرغ، وزن و استحکام پوسته تخم‌مرغ و مساحت کیسـه هوایی اثر گذاری مثبتی دارد. اندازه تخم‌مرغ شاخــصی از میزان ذخایر مادری بوده و در واقع معیار مناسبی از توده جوجه متولد شـده و همچنین میزان مــاندگــاری آن تـا ســن یک ماهـگی اسـت. از این رو، کیـفــیت و وزن محتویات تخم‌مرغ ارتباط مستقیمی با میزان جوجه درآوری دارد.
Reference:
ارسال دیدگاه
دیدگاه های ثبت شده
تاکنون دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است